Automaat of quartz: wat is het verschil?

Hoe werkt een automatisch horloge?

Mechanische horloges zijn er in twee soorten: handopwindbaar en automatisch. Bij een handopwindbaar horloge draai je aan de kroon om een veer op te spannen. Wanneer die veer zich ontspant, drijft hij het uurwerk aan. Is de veer volledig ontspannen, dan stopt het horloge en moet je het opnieuw opwinden.

Tegenwoordig zijn de meeste mechanische horloges automatisch. Dat betekent dat ze zichzelf opwinden dankzij een intern gewicht, de rotor, die meedraait met de bewegingen van je pols. Zo blijft het horloge vanzelf lopen, zolang je het regelmatig draagt.

Een volautomatisch horloge loopt – afhankelijk van het uurwerk – tussen de 24 en 72 uur zonder beweging. Veel modellen hebben een gangreserve-indicator op de wijzerplaat, die aangeeft hoeveel ‘looptijd’ er nog over is.

Draag je het horloge langere tijd niet? Dan is een watch winder een handige accessoire. Deze houdt het horloge in beweging, waardoor het soepel blijft lopen en minder onderhoud vergt.

Hoe werkt een quartz horloge?

Quartzhorloges werken op een batterij. Die stuurt een elektrische stroom door een klein kwartskristal, dat trilt met een vaste frequentie van 32.768 keer per seconde. Deze constante trilling zorgt voor een zeer nauwkeurige tijdsaanduiding.

Omdat quartz uurwerken minder bewegende onderdelen hebben, zijn ze onderhoudsarm. Wel moet de batterij om de 2 à 3 jaar worden vervangen, afhankelijk van het gebruik. Dan is het ook slim om direct de waterdichtheid te laten controleren.

Quartz: betrouwbaar, veelzijdig en betaalbaar

Toen Seiko in 1969 het eerste quartzhorloge op de markt bracht – de legendarische Astron – luidde dat een revolutie in. Quartzhorloges bleken niet alleen betrouwbaarder en nauwkeuriger, maar ook veelzijdiger. Door het compacte uurwerk zijn ze vaak dunner en lichter dan mechanische modellen.

Met de komst van chiptechnologie konden horloges steeds meer functies bieden, van alarms tot wereldtijden en digitale displays. En dat alles vaak voor een scherpe prijs.

Tegenwoordig zijn er ook luxe quartzmodellen, bijvoorbeeld met zonnecellen (solar), hoogwaardige materialen en geavanceerde technologie.

Automatische horloges: klassiek vakmanschap

Waarom zou je dan toch kiezen voor een automatisch horloge? Simpel: karakter en ambacht. Automatische uurwerken bestaan al sinds de 18e eeuw, maar kregen een boost met de introductie van de Rolex Oyster Perpetual in 1930. Sindsdien zijn ze verfijnder geworden en verkrijgbaar in diverse prijsklassen – van de populaire Seiko 5 tot luxe, met de hand gemaakte uurwerken van bijvoorbeeld Maurice Lacroix.

Wat veel automatische horloges gemeen hebben, is een transparante achterzijde. Zo kun je het fraaie binnenwerk in actie bewonderen – een genot voor liefhebbers.

Qua ontwerp zijn automatische horloges vaak klassiek en tijdloos. Ze zijn doorgaans iets minder accuraat dan quartz (maximaal een paar minuten per maand afwijking), maar dat is makkelijk handmatig te corrigeren. Zeker bij hoogwaardige Zwitserse uurwerken is de afwijking minimaal.

Een automaat heeft ongeveer elke vijf jaar een onderhoudsbeurt nodig, maar gaat – mits goed verzorgd – een leven lang mee. Omdat er geen batterijen nodig zijn, is het ook nog eens een duurzame keuze.

Er bestaan inmiddels ook hybride modellen zoals Autoquartz of Kinetic-horloges, die een automatische rotor combineren met een oplaadbare batterij.

Quartz of automaat: wat kies jij?

De keuze tussen een quartz- of automatisch horloge is vooral een kwestie van smaak. Ga je voor het gemak en de precisie van quartz? Of kies je voor de charme en het vakmanschap van een mechanische automaat, met zijn soepel ‘zwevende’ secondewijzer?

Welke je ook kiest: beide typen hebben hun eigen charme en unieke voordelen.